Σε αυτή τη σελίδα μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένους μια σειρά από δεκατρείς δείκτες που, όλοι μαζί, αποτυπώνουν μια αντιπροσωπευτική εικόνα της ελληνικής οικονομίας πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης. Τα διαδραστικά γραφήματα και οι πίνακες στο τέλος της σελίδας είναι συνδεδεμένα με μία βάση δεδομένων που θα ανανεώνεται συνεχώς με τα νέα διαθέσιμα στοιχεία, δίνοντας με τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να παρακολουθεί τη διαχρονική εξέλιξη των δεικτών.
Tελευταία ενημέρωση στοιχείων: 15/1/2025
Με αφορμή τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ελληνική οικονομία, δημοσιεύσαμε, επίσης, τις προβλέψεις με εκτιμήσεις δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για την ελληνική οικονομία. Πρόκειται για μια συνοπτική παρουσίαση των εκτιμήσεων για την πορεία του ΑΕΠ της Ελλάδας από τους κυριότερους οικονομικούς φορείς.
Μπορείτε να βρείτε τις εκτιμήσεις εδώ:
Οι Εκτιμήσεις Των Φορέων Για Την Ελληνική Οικονομία
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία του συνόλου των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε μια οικονομία σε κάποιο δεδομένο χρονικό διάστημα. Αποτελεί τον πιο συνηθισμένο δείκτη μέτρησης του συνολικού μεγέθους μιας οικονομίας. Το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ή πραγματικό ΑΕΠ μετρά το ΑΕΠ μιας χώρας όταν έχουμε αφαιρέσει την επίδραση της μεταβολής των τιμών, δηλαδή του πληθωρισμού.
Ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ εξετάζει τη διαχρονική εξέλιξη του ΑΕΠ. Δηλαδή, τη μακροχρόνια τάση και όχι τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις του. Ο αρνητικός ρυθμός μεγέθυνσης υποδηλώνει συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Άνεργοι είναι τα άτομα εκείνα που έχουν συμπληρώσει το 14 έτος της ηλικίας τους και παρ’ ότι σε μια δεδομένη χρονική στιγμή μπορούν και επιθυμούν να εργαστούν, δεν βρίσκουν εργασία. Η ανεργία μετριέται ως ποσοστό στο σύνολο του εργατικού δυναμικού. Μακροχρόνια άνεργοι είναι αυτοί που βρίσκονται σε κατάσταση ανεργίας για διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών.
Tο Σύνολο Καταθέσεων Και Ρέπος δείχνει την εγχώρια ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Δηλαδή, τη δυνατότητα να δανείζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις για να πραγματοποιούνται επενδύσεις. Το σύνολο των εγχώριων καταθέσεων αποτελείται από τις καταθέσεις ταμιευτηρίου, όψεως και προθεσμιακές. Repo είναι μια συμφωνία, όπου αφενός ο δανειζόμενος (π.χ. τράπεζα) συμφωνεί να πουλήσει σε έναν δανειστή (π.χ. φυσικό πρόσωπο) ένα χρεόγραφο σε συγκεκριμένη τιμή, και αφετέρου συμφωνεί να το επαναγοράσει σε συγκεκριμένη τιμή στο μέλλον. Χαρακτηριστικό των repos (συμφωνιών επαναγοράς) είναι ότι μπορεί να μετατραπούν σε χρήμα, δηλαδή να ρευστοποιηθούν, σχετικά γρήγορα και με χαμηλό κόστος.
Σημείωση: στις παραπάνω μετρήσεις δεν προσμετράται ο λογαριασμός «Υποχρεώσεις σχετιζόμενες με μεταβιβαζόμενα περιουσιακά στοιχεία (που συνεχίζουν να αναγνωρίζονται στη λογιστική)», καθώς αφορά σε λογιστική διόρθωση του παθητικού των εμπορικών τραπεζών και όχι σε καταθέσεις.
Ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής μετρά τη μηνιαία μεταβολή του όγκου της συνολικής παραγωγής σε τέσσερις κλάδους: ορυχείων και λατομείων, μεταποίησης και παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.
Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών Στο Λιανικό Εμπόριο μετρά τη μεταβολή του τζίρου των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου (π.χ. τρόφιμα, ποτά, φάρμακα, είδη ένδυσης και υπόδησης κ.α.).
Ο αριθμός νέων οικοδομικών αδειών αποτελεί μας σημαντική παράμετρο της ανάλυσης της εικόνας της κτηματαγοράς μιας χώρας.
Το ΑΕΠ μιας χώρας ισούται με το άθροισμα α) της καταναλωτικής δαπάνης σε αγαθά και υπηρεσίες των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυρικά (ΜΚΙΕΝ), β) της καταναλωτικής δαπάνης σε αγαθά και υπηρεσίες της κυβέρνησης, γ) των επενδύσεων και δ) των καθαρών εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών (εάν από τις εξαγωγές αφαιρέσουμε τις εισαγωγές).
Δεδομένου ότι οι καθαρές εξαγωγές είναι διαχρονικά αρνητικές (βλέπε ενότητα 10), το γεγονός ότι η τελική δημόσια και ιδιωτική κατανάλωση ξεπέρασε το 90% του ΑΕΠ στην αρχή της οικονομικής κρίσης –και διατηρείται άνω του 89% εφεξής– περιορίζει τις εγχώριες αποταμιεύσεις και δημιουργεί σημαντικές πιέσεις στις επενδύσεις (βλέπε ενότητα 9).
* Το σύνολο τελικής κατανάλωσης Νοικοκυριών και ΜΚΙΕΝ.
** Το σύνολο συλλογικής και ατομικής τελικής κατανάλωσης της Γενικής Κυβερνήσεως.
*** Το άθροισμα της τελικής ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης.
Οι επενδύσεις σε φυσικό κεφάλαιο μετριούνται με τον εθνικολογιστικό λογαριασμό του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (ΑΣΠΚ). Το απόθεμα του φυσικού κεφαλαίου στην οικονομία δεν επηρεάζεται μόνο από τις επενδύσεις σε αυτό, καθώς παράλληλα ένα μέρος του χάνει την αξία του από τη χρήση ή την παλαιότητά του. Η φυσιολογική αυτή ανάλωση-απομείωση μετριέται από το λογαριασμό των Αποσβέσεων Παγίου Κεφαλαίου. Η τελική μεταβολή του παγίου κεφαλαίου στην οικονομία, μετριέται από τη διαφορά των δύο παραπάνω λογαριασμών και ονομάζεται Καθαρός Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (ΚΣΠΚ).
Η Ελλάδα διατηρεί αρνητικό Καθαρό Σχηματισμό Παγίου Κεφαλαίου από το 2011. Οι σωρευμένες, μάλιστα, απώλειες παγίου κεφαλαίου ξεπερνούν τα €95 δισ. Η μείωση αυτή του φυσικού κεφαλαίου συνεπάγεται μείωση των παραγωγικών δυνατοτήτων (δυνητικό προϊόν πλήρους απασχόλησης), μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας και κατά συνέπεια μείωση των πραγματικών μισθών. Δεν νοείται πραγματική ανάπτυξη μιας οικονομίας χωρίς αύξηση του αποθέματος φυσικού κεφαλαίου της.
__
Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) είναι το άθροισμα του Εμπορικού Ισοζυγίου και του Ισοζυγίου Υπηρεσιών (τα δύο αυτά ισοζύγια, τα οποία αποτελούν το κυρίαρχο μέρος του ΙΤΣ, ορίζουν από κοινού τις καθαρές εξαγωγές: έσοδα εξαγωγών μείον έξοδα εισαγωγών), του Ισοζυγίου Εισοδημάτων (εισρέοντα εισοδήματα από το εξωτερικό μείον εκρέοντα εισοδήματα προς το εξωτερικό) και του Ισοζυγίου Τρεχουσών Μεταβιβάσεων (διεθνείς εισπράξεις μείον διεθνείς πληρωμές Γενικής Κυβέρνησης, μη συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού). Όταν μια χώρα εισάγει περισσότερο από όσο εξάγει, δίχως να μπορεί να καλύψει τη διαφορά με εισοδήματα ή μεταβιβάσεις από το εξωτερικό, αντιμετωπίζει έλλειμμα στο ΙΤΣ. Για να καλύψει αυτό το έλλειμμα, χρειάζεται να καταφύγει σε διεθνή δανεισμό ή να εκποιήσει μέρος των περιουσιακών στοιχείων της στο εξωτερικό. Αντίθετα, όταν έχει πλεόνασμα στο ΙΤΣ, δανείζει σε ξένες χώρες ή αγοράζει περιουσιακά στοιχεία στην αλλοδαπή.
* Από τον Ιανουάριο του 2015 η Τράπεζα της Ελλάδος προσάρμοσε τη μεθοδολογία κατάρτισης του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας στις συστάσεις και τους ορισμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF), όπως αυτές έχουν καθοριστεί στην τελευταία (6η) έκδοση του Εγχειριδίου Ισοζυγίου Πληρωμών (BPM6). Ιστορικά στοιχεία με βάση τη νέα μεθοδολογία είναι διαθέσιμα από τον Ιανουάριο του 2002.
____
Η Γενική Κυβέρνηση μαζί με τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ) απαρτίζουν αυτό που αποκαλούμε δημόσιο τομέα μιας χώρας. Πιο συγκεκριμένα, η Γενική Κυβέρνηση έχει τρεις υποτομείς: α) την Κεντρική Κυβέρνηση, β) την Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΟΤΑ) και γ) τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Το Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (ΙΓΚ) ή αλλιώς Δημοσιονομικό Ισοζύγιο ισούται με τα έσοδα (π.χ. κυρίως φόροι, αποκρατικοποιήσεις) μείον τα έξοδα (π.χ. συντάξεις, μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, επιδόματα κ.α.) της Γενικής Κυβέρνησης. Το έλλειμμα στο ΙΓΚ, δηλαδή όταν τα έξοδα είναι περισσότερα από τα έσοδα, καλύπτεται συνήθως με κρατικό δανεισμό. Η διαχρονική συσσώρευση ελλειμμάτων σε μια οικονομία αυξάνει το δημόσιο χρέος και μπορεί να οδηγήσει στην χρεοκοπία.
Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης ονομάζεται το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης όταν έχουν αφαιρεθεί οι τόκοι για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.
____
Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (Economic Sentiment Indicator) είναι ένας σύνθετος μηνιαίος δείκτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος συντελείται από 5 υπο-δείκτες με άνισα βάρη (Δείκτης Κλίματος Βιομηχανίας: 40%, Κατασκευών: 5%, Υπηρεσιών: 30%, Λιανεμπορίου: 5% και Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης: 20%) και αποδίδει τις προσδοκίες των συνιστωσών της οικονομίας ως προς την προσεχή πορεία της. Ο δείκτης αυτός, εκ κατασκευής, διαθέτει μια διαχρονική-διακρατική μέση τιμή ίση με 100 και τυπική απόκλιση ίση με 10. Συνεπώς, μια τιμή της τάξεως του 100 αποδίδει μια ουδέτερη κατάσταση ως προς τις προσδοκίες των συντελεστών της οικονομίας, ενώ μια απομάκρυνση μίας, μιάμιση ή δύο τυπικών αποκλίσεων από αυτήν ερμηνεύει ολοένα και πιο έντονες θετικές ή αρνητικές προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας.
____
Το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας είναι το ποσοστό των ατόμων με διαθέσιμο εισόδημα (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών μεταβιβάσεων) κάτω από το όριο κινδύνου φτώχειας, το οποίο ορίζεται στο 60% του εθνικού διάμεσου διαθέσιμου εισοδήματος μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις. Αυτός είναι ένας από τους δείκτες που θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν από τους ιθύνοντες για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
