διαβάστε ακόμα

Το Νέο Παραγωγικό Μοντέλο - Μια Έρευνα

Ο νέος αναπτυξιακός νόμος βρίσκεται στην τελική ευθεία προκειμένου να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής. Πρόκειται για έναν νόμο-”πακέτο”, τον τέταρτο αυτού του είδους που θεσπίζεται από το 1998. Ο στόχος είναι βεβαίως να δοθούν κίνητρα και χρηματοδότηση σε επενδυτές προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα. Θα είναι άραγε χρήσιμος και αποτελεσματικός;

Παρακάτω παραθέτουμε τα βασικά σημεία σε σχέση με το τι προβλέπει ο συγκεκριμένος νόμος τόσο για τις επενδύσεις που θα ενταχτούν σε αυτόν, όσο και για τις επενδύσεις που εντάχτηκαν στους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους (κυρίως σε εκείνους του 2004 και του 2011) και έχουν μείνει ημιτελείς για διάφορους λόγους.

• Η επιχορήγηση για την κάθε επένδυση θα κυμαίνεται από 10% έως 45% του προϋπολογισμού της, ενώ εισάγονται κριτήρια με βάση τις επιδόσεις της επιχείρησης σε μια σειρά από παράγοντες (εξωστρέφεια, καινοτομία, απασχόληση, κλπ), αλλά και κριτήρια που έχουν να κάνουν με τον τομέα που ενισχύεται. Δίνεται βάρος στις ΤΠΕ και στον αγροδιατροφικό τομέα, προκειμένου οι επενδύσεις να “κουμπώνουν” με τις προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ. Τέλος, εισάγονται κριτήρια και σε σχέση με τον τόπο της επένδυσης, με το βάρος να δίνεται στις -σύμφωνα με το πρότυπο της Ε.Ε. NUTS- λιγότερο εύπορες περιφέρειες της χώρας.

• Τα καθεστώτα ενίσχυσης διαμορφώνονται στα εξής οκτώ: Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού, Γενική επιχειρηματικότητα, Νέες ανεξάρτητες ΜμΕ, Επενδύσεις καινοτομικού χαρακτήρα για ΜμΕ, Clusters, Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί - Ταμεία συμμετοχών, Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια, Επενδύσεις μείζονος σημασίας.

• Εισάγεται πλαφόν στο ύψος των ενισχύσεων (με ανώτατο όριο τα 5 εκατομμύρια ευρώ ανά επένδυση), το οποίο δεν μπορεί να ξεπερνά η κρατική επιχορήγηση. Θεωρητικά, το μέτρο στοχεύει στη διασπορά των πόρων σε όσο το δυνατόν περισσότερα εγχειρήματα, αλλά στην πράξη θα αποτρέψει μεγαλύτερου ύψους επενδύσεις να επωφεληθούν από τον νέο νόμο.

• Έχοντας τον ίδιο στόχο, μειώνεται αισθητά το ελάχιστο ύψος επένδυσης προκειμένου μια επιχείρηση να μπορεί να ενταχτεί. Το παραπάνω ισχύει για όλων των ειδών τις επιχειρήσεις. Τα νέα όρια διαμορφώνονται ως εξής: 500.000 ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 250.000 ευρώ για μεσαίες και clusters, 150.000 ευρώ για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις καθώς και 100.000 ευρώ για Κοινωνικές Επιχειρήσεις.

O νέος νόμος προβλέπει προκαταβολή της μισής ενίσχυσης υπό τον όρο ότι έχει ολοκληρωθεί η μισή (50%) επένδυση, πράγμα που θα αποτρέψει πολλές επιχειρήσεις από το να επωφεληθούν από αυτόν.

• Σύμφωνα με τον νέο νόμο (και ελλείψει ρευστότητας εκ μέρους του κράτους για να διατεθεί προς τις επιχορηγούμενες επενδύσεις), προβλέπονται φοροαπαλλαγές έως 20% ετησίως για μέχρι 15 χρόνια. Για τις επενδύσεις που ξεπερνούν σε ύψος τα 20 εκατομμύρια εύρω και θα δημιουργήσουν περισσότερες από δύο θέσεις εργασίας ανά εκατομμύριο επιλέξιμης δαπάνης (δηλαδή τουλάχιστον 40 νέες θέσεις εργασίας συνολικά) ο νόμος υπόσχεται σταθερό φορολογικό συντελεστή για 12 χρόνια.

• Αντίθετα με τον νόμο του 2011, ο νέος νόμος προβλέπει προκαταβολή της μισής ενίσχυσης υπό τον όρο ότι έχει ολοκληρωθεί η μισή (50%) επένδυση. Με δεδομένο το πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά, η συγκεκριμένη παράμετρος θα αποτρέψει πολλές επιχειρήσεις από το να επωφεληθούν από τον νόμο.

• Σε σχέση με τις επενδύσεις παλιότερων επενδυτικών νόμων, προβλέπεται ότι όσες από αυτές έχουν ολοκληρώσει το 50% της επένδυσης μέχρι το τέλος του Μαρτίου του 2017, θα λάβουν μέρος της ενίσχυσης ώστε να ολοκληρωθεί το κάθε έργο. Αν δεν έχουν ολοκληρώσει τη μισή επένδυση ως την εκπνοή της παραπάνω προθεσμίας, το εν λόγω έργο απεντάσσεται. Η υπερδέσμευση πόρων των αναπτυξιακών νόμων, όπως συνέβη αντιστοίχως και στο ΕΣΠΑ, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, σήμερα υπάρχουν εκκρεμείς συμβασιοποιημένες οφειλές για 6.300 επενδυτικά σχέδια με συνολικό προϋπολογισμό 64,4 εκατομμύρια ευρώ.

Ο συγκεκριμένος αναπτυξιακός νόμος -όπως κάθε αναπτυξιακός νόμος- μόνο ωφέλιμος μπορεί να είναι για την άνυδρη ελληνική οικονομία σήμερα. Υπολογίζεται ότι οι επενδύσεις που εντάσσονται σε αναπτυξιακούς νόμους (συνολικά 32 δισ.) αντιστοιχούν περίπου στο 5,7% του συνόλου των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται με σαφήνεια ο αντίκτυπός των τριών προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων που έχουν εφαρμοστεί στην ελληνική οικονομία:

	Νόμος του 1998 (2601/98)	Νόμος του 2004 (3299/04)	Νόμος του 2011 (3908/11)
Αριθμός επενδυτικών σχεδίων	3.116	10.459	1.276
Ύψος επενδύσεων	3.590.158.365	22.464.740.784	6.021.766.328
Ενισχύσεις	1.114.748.524	9.573.740.964	1.991.038.154
Ενισχύσεις ως ποσοστό των επενδύσεων	31,05%	42,62%	33,06%
Μέσο μέγεθος επένδυσης	1.152.169	2.147.886	4.719.253
Μέσο μέγεθος ενίσχυσης	357.750	915.359	1.560.375
Μέση επενδυτική δαπάνη ανά θέση εργασίας	122.774	566.305	976.450
Μέση ενίσχυση ανά θέση εργασίας	38.121	241.341	322.854
Μέσος αριθμός νέων θέσεων εργασίας ανά επένδυση	9,4	3,8	4,8

^{Πηγή: Αιτιoλογική έκθεση του σχεδίου νόμου “Θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση καθεστώτων ενισχύσεων ιδιωτικών επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας - σύσταση αναπτυξιακού συμβουλίου και άλλες διατάξεις”}
Σύμφωνα με υπολογισμούς, ο νέος νόμος αναμένεται να διοχετεύσει περί τα 480 εκατομμύρια ευρώ ενισχύσεων στην αγορά ως το 2022, ένα ποσό χαμηλό, μόλις υποδιαίρεση του “επενδυτικού σοκ” που χρειάζεται για να βγει η Ελλάδα από την κρίση τα επόμενα χρόνια.