Αρθρογραφια |

Ανασυγκρότηση Της Ηλείας: Στρατηγική & Προτάσεις Πολιτικής

Η επιτελική σύνοψη του δεύτερου μέρους της έρευνας, με τη στρατηγική και τις προτάσεις πολιτικής για την ανασυγκρότηση της Ηλείας.

Τον Απρίλιο του 2022, η διαΝΕΟσις υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό κ. Χρήστο Τριαντόπουλο για την εκπόνηση αφιλοκερδώς μίας μελέτης για την ανασυγκρότηση της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας (στο εξής Ηλείας) με επίκεντρο την αρχαία Ολυμπία.  

Συνολικά, η Ηλεία διαθέτει πλήθος μνημείων του πολιτισμού και της φύσης. Ωστόσο, παρά το ειδικό βάρος του πολιτιστικού της κεφαλαίου, παραμένει μια περιοχή με σημαντική αναπτυξιακή υστέρηση (69%) σε σχέση με τον μέσο όρο του ΑΕΠ της χώρας. Η υστέρηση αυτή διαμορφώθηκε διαχρονικά και σε βάθος δεκαετιών και αποτελεί συνδυασμό αδυναμιών του παραγωγικού συστήματος και συσσωρευμένων ελλείψεων σε υποδομές, μηχανισμούς υποστήριξης, θεσμικές ρυθμίσεις, ανθρώπινους πόρους και επενδύσεις.

Η μελέτη είναι διαθέσιμη εδώ, μαζί με το σύνολο των στοιχείων, πινάκων και διαγραμμάτων που την τεκμηριώνουν. Η σύνοψη του πρώτου μέρους  αποτυπώνει τα βασικά χαρακτηριστικά και προβλήματα της Ηλείας και αξιολογεί τα ισχυρά της πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της, καθώς και τις ευκαιρίες και τις απειλές για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης.

Στο δεύτερο μέρος, αξιοποιούνται τα ευρήματα της ανάλυσης και προτείνεται μια συνολική στρατηγική και ένα σύνολο πολιτικών και αντίστοιχων δράσεων για τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της Ηλείας σε βάθος δεκαετίας. Επίσης παρουσιάζεται ο προϋπολογισμός υλοποίησης ανά έργο, δράση και χρονική περίοδο καθώς και το σύστημα διακυβέρνησης που απαιτείται για την επιτυχή εφαρμογή τους. Σήμερα παρουσιάζουμε την επιτελική του σύνοψη.

Κατά την εκπόνηση του προγράμματος δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη διαβούλευση και τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού φορέων και πολιτών με ιδέες και προτάσεις, ώστε αυτό να ενσωματώνει την τοπική γνώση και εμπειρία. Η μελέτη έχει εκπονηθεί από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας υπό τον συντονισμό του καθηγητή κ. Γιώργου Πετράκου.

Επιτελική σύνοψη Β’ μέρους μελέτης

Όραμα

Αξιοποίηση του ιστορικού και πολιτιστικού πλούτου και του οικουμενικού χαρακτήρα της Αρχαίας Ολυμπίας και της Ηλείας και ανάδειξή τους σε ελκυστικό παγκόσμιο προορισμό πολλαπλών μορφών τουρισμού και διαμονής, συνδεδεμένων με ένα σύγχρονο και εξωστρεφές παραγωγικό σύστημα το οποίο παρέχει κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη για όλους τους κατοίκους, με σεβασμό προς τη φύση και σε αρμονία με το περιβάλλον.

Στρατηγική ανάπτυξης

Η αναπτυξιακή στρατηγική επιδιώκει την αξιοποίηση της παγκοσμίου εμβέλειας πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής ως καταλύτη για τη δημιουργία ενός νέου βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης, το οποίο θα συνδυάζει την τουριστική ανάπτυξη με τη δημιουργία τοπικών αλυσίδων αξίας στην αγροδιατροφή και την εξωστρέφεια του παραγωγικού συστήματος, την προστασία και την αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ενίσχυση της πολιτιστικής δημιουργίας, την αναβάθμιση του οικιστικού πλέγματος, την ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών και την προσέλκυση διεθνών πολιτιστικών και αθλητικών δρώμενων.

Στόχοι

Παρακάτω παρατίθενται οι επτά στόχοι-πυλώνες επί των οποίων δομείται η φιλοσοφία και οι δραστηριότητες του προγράμματος:

1. Ανάδειξη της Αρχαίας Ολυμπίας και της Ηλείας σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό που συνδέει τα μνημεία του πολιτισμού και της φύσης με τα εθνικά και διεθνή πολιτιστικά δίκτυα και την πολιτιστική οικονομία.

2. Εκσυγχρονισμός και εξωστρέφεια του παραγωγικού συστήματος και σύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό, τη γεωργία και τη μεταποίηση.

3. Βελτίωση και αναβάθμιση της προσβασιμότητας και των υποδομών.

4. Αξιοποίηση και προστασία του περιβάλλοντος.

5. Βελτίωση του χωρικού πλαισίου οργάνωσης των κοινωνικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων.

6. Ενίσχυση της ποιότητας και της συνοχής του ανθρώπινου δυναμικού.

7. Ενίσχυση του συστήματος διακυβέρνησης για την υλοποίηση του προγράμματος ανασυγκρότησης.

Για κάθε έναν από τους παραπάνω πυλώνες, προβλέπονται επιμέρους στόχοι και δράσεις, που περιληπτικά αναφέρονται παρακάτω. Αναλυτική παρουσίαση υπάρχει στη μελέτη.

ΣΤΟΧΟΣ 1: Ανάπτυξη της Αρχαίας Ολυμπίας και Ηλείας

Α) Αρχαία Ολυμπία

Το ειδικό βάρος και η παγκόσμια εμβέλεια των μνημείων και του μηνύματος το οποίο αυτά εκπέμπουν καθιστούν την Αρχαία Ολυμπία ειδική περίπτωση εθνικής σημασίας και προτεραιότητας. Συνεπώς, οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής δεν μπορεί παρά να αποτελούν εθνικές προτεραιότητες. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται τα εξής έργα και δράσεις:

1. Δημιουργία Πολυχώρου Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού. Η Αρχαία Ολυμπία δεν διαθέτει κανέναν αξιόλογο χώρο εκδηλώσεων που θα της επέτρεπε να αναπτύξει δραστηριότητες στον τομέα του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Υπάρχουν στην περιοχή δύο εγκαταλειμμένα ξενοδοχεία, το "Ξένιος Ζευς" και το "Απόλλων", τα οποία αποτελούν μέρος της πολιτιστικής της ταυτότητας και θα πρέπει να διασωθούν, να αποκατασταθούν και να αναδειχθούν σε πολυχώρους πολιτισμού και διεθνούς εκπαίδευσης.

2. Δημιουργία Πολυδύναμου Αθλητικού Κέντρου. Η δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων ενταγμένων στην κλίμακα, την αισθητική και τον συμβολισμό της περιοχής, σε χώρο που διαθέτει ο Δήμος, θα συμβάλει στην αξιοποίηση του ισχυρού brand name της περιοχής και θα επιτρέπει τη διοργάνωση ειδικών αθλητικών εκδηλώσεων (κάποιων ενδεχομένως σε συνεργασία με τη ΔΟΕ) σε ετήσια βάση, οι οποίες θα αναβιώσουν και θα αξιοποιήσουν το βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής, διευρύνοντας το τουριστικό της προϊόν.

3. Δημιουργία Λεωφόρου Ολυμπιονικών (κατ’ αντιστοιχία του Hall of Fame) στο πλαίσιο ενός Παγκόσμιου Πάρκου Ολυμπιονικών. Η δημιουργία του Παγκόσμιου Πάρκου Ολυμπιονικών αποσκοπεί στη δημιουργία ενός χώρου όπου θα υποδέχεται τους Ολυμπιονίκες και τις αποστολές τους συνεορτάζοντας τα επινίκια.

4. Δημιουργία ενός βωμού εντός (κατά προτίμηση) ή εκτός του αρχαιολογικού χώρου, όπου θα καίει άσβεστος η Ολυμπιακή Φλόγα.

5. Δημιουργία ενός διαδραστικού ψηφιακού open mall εγκατεστημένου στην Αρχαία Ολυμπία, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί σε συνθήκες augmented και virtual reality να περιηγηθεί στους χώρους της Αρχαίας Ολυμπίας σε τρισδιάστατη απεικόνιση, να μπει στους Ναούς, στο στάδιο, στην αγορά, ή να συμμετέχει στους αγώνες.

6. Διεξαγωγή ενός νέου θεσμού του Διεθνούς Φεστιβάλ της Αρχαίας Ολυμπίας σε θέματα που προάγουν την ιστορική κληρονομιά και το αθλητικό ιδεώδες και συμβάλλουν στη διατήρηση αλλά και την αναζωογόνηση και προβολή του τοπικού πολιτισμού της περιοχής.

7. Προσέλκυση αθλητικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και άλλων δραστηριοτήτων όπως:

  • H σύσταση μεταπτυχιακών, κυρίως, προγραμμάτων σπουδών στα επιστημονικά πεδία του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, της Αρχαιολογίας, της Φιλοσοφίας, και των Διεθνών Σπουδών.
  • Η διοργάνωση ετήσιων ή τετραετών (παράλληλα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες) αθλητικών εκδηλώσεων εθνικής και διεθνούς κλίμακας σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, τις Αθλητικές Ομοσπονδίες και τη ΔΟΕ.
  • Ο σχεδιασμός και η διοργάνωση εκδηλώσεων πολιτιστικού περιεχομένου εθνικής και διεθνούς κλίμακας, όπως η "Ολυμπιάδα Ποίησης".
  • Η διοργάνωση του Olympia Summit (κατ’ αντιστοιχία με το Davos Summit) κάθε χρόνο στην Αρχαία Ολυμπία ως ένα βήμα διεθνούς διαλόγου για τα ζητήματα της ειρήνης.
  • Η λειτουργία ινστιτούτου επιμόρφωσης διοικητικών αθλητικών στελεχών με έδρα την Αρχαία Ολυμπία.

8. Διοργάνωση Ολυμπιάδας Τεχνών. Η Ολυμπιάδα Τεχνών προτείνεται ως κορυφαία διοργάνωση πνευματικού και καλλιτεχνικού χαρακτήρα, με ευρύτατη διεθνή απήχηση, καθώς θα δύναται να συμμετέχουν σ’ αυτή βραβευμένοι ποιητές και λογοτέχνες, ακαδημαϊκοί που έχουν κατακτήσει τη λογοτεχνική και επιστημονική αναγνώριση, αλλά και νέοι ποιητές, καλλιτέχνες και ερευνητές από όλο τον κόσμο.

9. Διεθνοποίηση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους. Προτείνεται να αποκτήσει διεθνή ταυτότητα και το πρόγραμμά του να περιλαμβάνει συμμετέχοντες και εκτός του εθνικού χώρου, αποκτώντας έτσι μεγαλύτερο κύρος και εύρος. Η Διοικούσα Επιτροπή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας σε συνεργασία με τον Δήμο Πύργου και τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας θα πρέπει να καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης για την προώθηση της διεθνοποίησής του. Επιπλέον, προτείνεται η σύνδεσή του με άλλα φεστιβάλ, όπως αυτό των Αθηνών, καθώς διευρύνει με αυτό τον τρόπο τις προοπτικές του.

10. Προστασία αρχαιολογικών χώρων από φυσικές καταστροφές.

Οι δράσεις αφορούν στην προμήθεια μηχανισμών ανίχνευσης πυρκαγιάς και αυτόματης κατάσβεσής της. Επιπλέον, οι αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να συνδεθούν με τα συστήματα έγκαιρης πρόγνωσης πλημμύρας που αναπτύσσονται ή θα αναπτυχθούν στην περιοχή.

11. Ενίσχυση προσβασιμότητας και μεταφορικών υποδομών.

Προϋπόθεση για την ανάδειξη και αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου της Αρχαίας Ολυμπίας και της οργάνωσης των παραπάνω εκδηλώσεων είναι η ολοκλήρωση και ποιοτική αναβάθμιση των οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών που τη συνδέουν με το εθνικό δίκτυο, τον λιμένα του Κατακόλου και τους άλλους τουριστικούς προορισμούς και τις πρωτεύουσες των άλλων νομών της Πελοποννήσου. Για τους βασικούς οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες που συνδέουν την Ηλεία με το εθνικό και διαπεριφερειακό σύστημα γίνεται εκτενέστερη αναφορά στο κεφάλαιο των υποδομών. Στο πλαίσιο αυτών των έργων, έχει ιδιαίτερη σημασία για την Αρχαία Ολυμπία:

  • Η αναβάθμιση της οδικής σύνδεσης με τον αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Πύργος – Καλαμάτα.
  • Η αναβάθμιση του οδικού άξονα Αρχαία Ολυμπία – Βυτίνα – Τρίπολη.
  • Η αναβάθμιση της σύνδεσης Αρχαία Ολυμπία – Ανδρίτσαινα – Ναός του Επικούριου Απόλλωνα.
  • Η σύνδεση της Αρχαίας Ολυμπίας με το θαλάσσιο μέτωπο στο ύψος του Καϊάφα.

Για κάποια από αυτά τα έργα εκπονούνται ήδη μελέτες, ή έχουν γίνει προπαρασκευαστικές ενέργειες.

12. Ενίσχυση των αστικών υποδομών και βελτίωση ποιότητας αστικού περιβάλλοντος.

  • Η διαμόρφωση της εισόδου της Αρχαίας Ολυμπίας με τρόπο που να σηματοδοτεί ότι ο επισκέπτης εισέρχεται σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
  • Η αστική ανάπλαση και αισθητική αναβάθμιση του οικιστικού πλέγματος της Αρχαίας Ολυμπίας, δίκτυα κοινής ωφελείας και συστήματα έξυπνης πόλης. 
  • Ολοκλήρωση και επέκταση σχεδίου πόλης και οικισμού Δρούβα.
  • Διεθνής διαγωνισμός για ανάδειξη του ολυμπιακού τοπίου.
  • Αρχιτεκτονική αναβάθμιση προσόψεων αγοράς.
Β) Ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς και αξιοποίηση των μνημείων και του πολιτιστικού κεφαλαίου της περιοχής: Αρχαία Ολυμπία – Αρχαία Ήλις – Επικούρειος Απόλλων

Καθίστανται αναγκαίοι ο σχεδιασμός και προγραμματισμός ενός ολοκληρωμένου δικτύου πολιτιστικών διαδρομών που θα ενώνει όλες τις περιοχές πολιτιστικού ενδιαφέροντος με κέντρο την Αρχαία Ολυμπία, ικανό να αναδείξει το σύνολο και τον πλούτο της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και τη διαφορετικότητα και την ποικιλία που τη διέπει.

Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό να προωθηθούν τα παρακάτω έργα:

1. Αποκατάσταση του Ναού του Επικούριου Απόλλωνα

Ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα αποτελεί μνημείο παγκόσμιου κύρους, ενώ είναι το πρώτο ελληνικό μνημείο που συμπεριελήφθη στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ωστόσο, χρειάζεται αποκατάσταση, καθώς καλύπτεται εδώ και δεκαετίες από ένα υλικό το οποίο περιορίζει την ορατότητα, την πρόσβαση και εντέλει την επισκεψιμότητά του.

2. Επέκταση των ανασκαφών στην Αρχαία Ήλιδα

Απαιτείται επέκταση των ανασκαφών σε ικανό εύρος, ώστε να αναδειχθεί η αρχαία πόλη και να αναζητηθούν και άλλα σημαντικά μνημεία ή κτήρια. Επίσης, πρέπει να γίνει εκσυγχρονισμός του μουσείου και να καταρτιστεί ολιστικό πρόγραμμα προβολής της.

3. Διαμόρφωση και αξιοποίηση του Μονοπατιού Εκεχειρίας

Προτείνονται η καταγραφή των αναγκών ολοκλήρωσης της προσπάθειας αυτής σε συνεργασία με τη Συμπολιτεία Ολυμπίας και η ολοκλήρωση του έργου από συμπληρωματικούς πόρους, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί η διαδρομή για τη διοργάνωση εκδηλώσεων που θα αναδείξουν τον ιστορικό της ρόλο (διεθνής πορεία εκεχειρίας, αγώνες αντοχής, μουσικές εκδηλώσεις, αγώνες mountain bikes, κλπ.).

4. Εφαρμογή, σύγχρονων ψηφιακών τρόπων προβολής των πολιτιστικών μνημείων όπως:

  • Δημιουργία χώρων τρισδιάστατης ψηφιακής αναπαράστασης για επιτόπιους επισκέπτες αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.
  • Παροχή ψηφιακών πληροφοριών στους επιτόπιους επισκέπτες μουσείων μέσω των bluetooth beacons συσκευών.
  • Προβολή πολιτιστικών χώρων, διαδρομών και πολιτιστικών δράσεων σε ενιαία πλατφόρμα και εφαρμογές.

5. Αξιοποίηση του Κάστρου Χλεμούτσι

Το Κάστρο Χλεμούτσι χρήζει μεγαλύτερης αξιοποίησης και καλύτερης προβολής. Χρειάζεται να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα δράσεων διαμόρφωσής του, ώστε στη συνέχεια να ενταχθεί στο ολοκληρωμένο σχέδιο πολιτιστικών διαδρομών και να προβληθεί ανάλογα με τα υπόλοιπα πολιτιστικά προϊόντα.

6. Αξιοποίηση αδρανών ιστορικών κελυφών

Προτείνεται η αξιοποίηση κτηρίων που δεν χρησιμοποιούνται (π.χ. νεοκλασικά εγκαταλελειμμένα κτήρια) με σκοπό την επανάχρηση, αλλά και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι δήμοι, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο, μπορούν να καταγράψουν τα κτήρια με σχετική μελέτη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων κτηρίων υπάρχουν στον Πύργο: το Θέατρο "Απόλλων" και η Δημοτική Αγορά, έργα του Γερμανού αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλλερ. Έργο του ίδιου είναι επίσης ο Ναός του Αγίου Αθανασίου.

7. Κατασκευή Λαογραφικού Μουσείου Μαύρης Σταφίδας στον Πύργο

Η κατασκευή του Λαογραφικού Μουσείου Μαύρης Σταφίδας θα αποτυπώσει και θα διασώσει στοιχεία και κειμήλια από ένα σημαντικό κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας και της αρχικής παραγωγικής συγκρότησης της περιοχής. Το μουσείο θα συμβάλει στην ανάδειξη μιας σημαντικής και μοναδικής πλευράς της πολιτιστικής ταυτότητας της Ηλείας.

ΣΤΟΧΟΣ 2: Ενίσχυση της ποιότητας, του εκσυγχρονισμού και της εξωστρέφειας του παραγωγικού συστήματος

A) Πρωτογενής τομέας

Ο πρωτογενής τομέας έχει μεγάλη σημασία για την Ηλεία, καθώς συμμετέχει στη διαμόρφωση του ΑΕΠ κατά 23,5% (2019), μέγεθος που είναι το μεγαλύτερο στη χώρα και υπερ-πενταπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο.

Τα προβλήματα που έχει ο πρωτογενής τομέας σχετίζονται με την αδυναμία εκσυγχρονισμού μέρους των καλλιεργειών, τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και την έλλειψη νέων που θα ασχοληθούν με τον τομέα, τη χαμηλή μεταποίηση των προϊόντων, το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, την ανεπαρκή ανανέωση του καλλιεργητικού εξοπλισμού, καθώς και την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού που θα ασχοληθεί με τις σχετικές εργασίες. Οι αναπτυξιακές προτάσεις για τον τομέα είναι:

1. Ίδρυση Γεωργικής Σχολής

Το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού της Ηλείας, και ειδικότερα των ασχολούμενων με τον πρωτογενή τομέα είναι αφενός χαμηλό και αφετέρου σε αναντιστοιχία με τις εξειδικεύσεις του παραγωγικού συστήματος. Απαιτείται ο σχεδιασμός μιας πολιτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, η οποία να αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας.

Προς την κατεύθυνση αυτή υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας τον Φεβρουάριο του 2022 μεταξύ του Πανεπιστημίου Πατρών, του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, του Οργανισμού ΕΛΓΟ-Δήμητρα και του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου.

Μεταξύ των βασικών στόχων της συμφωνίας συνεργασίας είναι: η συμβολή στην ομαλή προσαρμογή της τοπικής αγροτικής οικονομίας, η μετάβαση σε νέο παραγωγικό μοντέλο δίκαιης και οικονομικά βιώσιμης υπαίθρου και η βελτιστοποίηση των παραγωγικών διαδικασιών.

2. Εκσυγχρονισμός και ενίσχυση υποδομών άρδευσης (ΤΟΕΒ)

Απαιτούνται η ψηφιοποίηση και αναβάθμιση των δικτύων άρδευσης, που, σε συνδυασμό με νέες μεθόδους άρδευσης, θα περιορίσουν τη σπατάλη του νερού (αλλά και της ενέργειας που απαιτείται), θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και θα μειώσουν το κόστος λειτουργίας. Στην περιοχή είναι σε εξέλιξη παρόμοια έργα σε 3 ΤΟΕΒ και προτείνεται να υλοποιηθούν παρόμοιες δράσεις σε όλους τους ΤΟΕΒ.

3. Δημιουργία Πρότυπου Αγροκτήματος για την αναβάθμιση υφιστάμενων και ένταξη νέων καλλιεργειών

Σε συνεργασία με επιστημονικά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Πατρών, χρειάζεται να δημιουργηθούν στην περιοχή εξειδικευμένες ερευνητικές υποδομές που θα μελετούν διαρκώς και θα παράγουν νέα γνώση πάνω στον κάθε τομέα.

4. Αξιοποίηση τοπικών ποικιλιών – Προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ

Σημαντικός παράγοντας για τις προοπτικές εμπορίας ενός προϊόντος είναι η υψηλή ποιότητα και η διαφοροποίηση σε σχέση με τα ανταγωνιστικά.

Η πρόταση έχει δύο επιμέρους δράσεις: η πρώτη αφορά στην ένταξη στον κατάλογο ΠΟΠ/ΠΓΕ περισσότερων τοπικών προϊόντων και η δεύτερη στην αξιοποίηση της πιστοποίησης των προϊόντων για τη δημιουργία ενός ενιαίου brand name για την προβολή και προώθησή τους.

5. Δημιουργία ομάδων παραγωγών

Η ενίσχυση των ομάδων παραγωγών είναι σημαντική, καθώς έτσι επιτυγχάνονται οι οικονομίες κλίμακας, τόσο στην παραγωγή όσο και στην εμπορία των προϊόντων. Με τον τρόπο αυτό μετριάζεται το πρόβλημα της μικροϊδιοκτησίας και της περιορισμένης δυνατότητας του κάθε παραγωγού να εξασφαλίσει από μόνος του πρόσβαση σε όλες τις υποστηρικτικές υπηρεσίες, αλλά και να προωθήσει τα προϊόντα του.

6. Εξασφάλιση διαδικασιών προσέλκυσης ξένου εργατικού δυναμικού

Το πρόβλημα θα πρέπει να επιλυθεί αφενός με απλοποίηση της νομοθεσίας, αφετέρου με καλύτερο χρονικό προγραμματισμό από την πλευρά των παραγωγών. Επίσης, απαιτούνται υποδομές κοινωνικής κατοικίας και γενικά βελτίωση των όρων διαμονής ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον προσέλκυσης.

7. Αξιοποίηση δυνατοτήτων για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (Ενεργειακές Κοινότητες, βιομάζα, γεωθερμία)

Η περιοχή έχει δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρισμού, τόσο από ηλιακή όσο και από αιολική ενέργεια, αλλά υπάρχουν και οι δυνατότητες αξιοποίησης της βιομάζας από τις καλλιέργειες, καθώς και γεωθερμικών πεδίων, ώστε να περιοριστεί σημαντικά το κόστος καλλιεργειών, ιδιαίτερα των θερμοκηπιακών.

8. Ενίσχυση του αγροτουρισμού

Προτείνεται η ενίσχυση σχετικών επενδυτικών πρωτοβουλιών που αναμένεται ότι θα εκδηλωθούν τα επόμενα χρόνια για ανάπτυξη δραστηριοτήτων, συμπληρωματικών ως προς την κύρια παραγωγική δραστηριότητα των γεωργών όπως η μετατροπή οινοποιείων σε επισκέψιμους χώρους, σύμφωνα συνεργασίας με ξενοδοχειακούς φορείς κλπ. 

Η δόμηση της συνεργασίας μπορεί να στηριχθεί σε ήδη υπάρχουσες δράσεις σε εθνικό επίπεδο, όπως αυτή του "Ελληνικού Πρωινού", η οποία είναι πρωτοβουλία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

9. Ενίσχυση νέων αγροτών

Κύριο ζητούμενο είναι η προσέλκυση στον πρωτογενή τομέα νέων ανθρώπων που θα έχουν και κατάλληλη κατάρτιση, έτσι ώστε αφενός να αντικατασταθεί η προηγούμενη γενιά που βαδίζει προς συνταξιοδότηση, αφετέρου να μπορέσουν να εισαχθούν και νέες καλλιεργητικές τεχνικές αλλά και νέα είδη.

10. Αξιοποίηση διαθέσιμης έκτασης στη Φολόη για καλλιέργειες

Στο οροπέδιο της Φολόης υπάρχει έκταση 50.000 στρεμμάτων που είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί και να παραχωρηθεί προς καλλιέργεια ενώ πιθανότατα είναι εφικτή η δημιουργία ενός κλειστού δικτύου άρδευσης, έτσι ώστε η περιοχή να έχει και διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων προς χρήση στις αγροτικές καλλιέργειες. Προτείνεται η διερεύνηση των σχετικών δυνατοτήτων με την εκπόνηση σχετικής μελέτης.

Β) Μεταποίηση

1. Επιχειρηματικά Πάρκα και βιομηχανικές υποδομές

Η ισχυρή παρουσία μικρών επιχειρήσεων στην Ηλεία θέτει την ανάγκη της δημιουργίας οργανωμένων βιομηχανικών συγκεντρώσεων όπου θα δύνανται να συμβάλουν στη δημιουργία αλυσίδων αξίας, τη διάχυση της καινοτομίας, τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, την αύξηση της εξωστρέφειας, τη μείωση του λειτουργικού κόστους και την προσέλκυση επενδύσεων. Τα Επιχειρηματικά Πάρκα (Ν.3981/2011) αποτελούν περιοχές με ολοκληρωμένες υποδομές (μεταφορικές υποδομές, δίκτυα ύδρευσης, κλπ.) και υπηρεσίες (ευρυζωνικά δίκτυα). Από την εκπόνηση του Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων στην Περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας έχουν προταθεί 5 Επιχειρηματικά Πάρκα για την Ηλεία.

2. Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας

Η αποστολή του θα είναι να υποστηρίζει νέους επιχειρηματίες στην πορεία της επιχειρηματικής ανακάλυψης μέσα από διαδικασίες ταχύρρυθμης εκπαίδευσης, συμβουλευτικής στήριξης και εξατομικευμένης καθοδήγησης (mentoring και coaching) σε τομείς της RIS. To Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας θα συνεργάζεται με φορείς της επιχειρηματικότητας (Επιμελητήριο, Στέγη Βιομηχανίας) και θα φέρει σε επαφή το παραγωγικό σύστημα με την ερευνητική κοινότητα σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

3. Ψηφιακός εκσυγχρονισμός επιχειρήσεων

Θεωρούνται αναγκαία ο εκσυγχρονισμός τους και η ενσωμάτωση ψηφιακών συστημάτων στη λειτουργία τους (κυρίως σε τομείς προτεραιότητας) για λόγους ανταγωνιστικότητας.

4. Δημιουργία Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας και Πιστοποίησης Τοπικών Προϊόντων

Προτείνεται η δημιουργία ενός Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας και Πιστοποίησης Τοπικών Προϊόντων, το οποίο θα θέτει τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν τα προϊόντα, θα επικυρώνει την ποιότητά τους και θα διασφαλίζει τη διάθεση και πώληση υψηλού επιπέδου προϊόντων στην αγορά.

5. Πιστοποίηση και σήμανση των τοπικών προϊόντων

Ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ηλεία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της. Προτείνονται η σήμανση και η τυποποίηση των τοπικών προϊόντων της προκειμένου αυτά να αποκτήσουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, διαφοροποιημένη ταυτότητα και αναγνωρισιμότητα.

6. Προώθηση της "πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας"

Η Ηλεία, διαθέτοντας πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα, μπορεί να αναπτύξει ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στο πεδίο του πολιτισμού της που να περιλαμβάνει π.χ. εκδόσεις βιβλίων και άλλου έντυπου υλικού σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά, τα οποία θα διοχετεύονται στο λιανικό εμπόριο πολιτιστικών αγαθών (βιβλία ή αναμνηστικά) και στη λειτουργία βιβλιοθηκών και μουσείων.

7. Ενίσχυση της νεανικής και νεοφυούς επιχειρηματικότητας

Η ενίσχυση της νέας επιχειρηματικότητας αποτελεί ένα σημαντικό προτεινόμενο μέτρο για την αναπτυξιακή της πορεία. Οι δήμοι θα πρέπει να κινητοποιηθούν προς τη συμμετοχή τους σε προγράμματα προσέλκυσης νέας επιχειρηματικότητας ή υποστήριξης νέων στις ενεργές επιχειρήσεις της περιοχής. Ένα πρόσθετο μέτρο είναι η δημιουργία ενός χώρου, φυσικού ή διαδικτυακού, στον οποίο νέοι άνθρωποι θα μπορούν να συζητούν, να ανταλλάσσουν τις απόψεις τους και να έρχονται και σε επαφή με φορείς (επιχειρηματίες, συμβούλους επιχειρήσεων κλπ.).

Γ) Εναλλακτικές μορφές τουρισμού

Σκοπός είναι η ανάπτυξη του τουρισμού που δεν θα περιορίζεται στο μοντέλο "ήλιος - θάλασσα". Στο πλαίσιο αυτό, είναι ανάγκη να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική προώθησης που θα δημιουργεί νέα τουριστικά προϊόντα, θα βελτιώνει τα ήδη υπάρχοντα και θα παρέχει περισσότερες ευκαιρίες στον επισκέπτη για νέες εμπειρίες όπως:

1. Αρχαιολογικός τουρισμός. Κύρια σημεία ανάδειξης και προώθησης είναι το τρίπολο Αρχαία Ολυμπία - Αρχαία Ήλιδα – Ναός Επικούριου Απόλλωνα.

2. Πολιτιστικός τουρισμός. Με κατάλληλη αξιοποίηση όλου του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής: αρχαιολογικού, μεσαιωνικού, βυζαντινού, ρωμαϊκού κλπ. 

3. Ιαματικός-θερμαλιστικός και τουρισμός ευεξίας. Η περιοχή διαθέτει δύο σημαντικές περιοχές ιαματικών πηγών στην Κυλλήνη και στη Λίμνη Καϊάφα. Πέρα από τη βελτίωση των εγκαταστάσεων, βασική επιδίωξη για την επιτυχή προώθησή τους αποτελεί η ανάδειξη των ιαματικών αποτελεσμάτων της χρήσης των λουτρών καθώς και της ιστορικότητάς τους.

4. Περιπατητικός και φυσιολατρικός τουρισμός. Απαιτούνται βελτίωση των υποδομών και προώθηση της πληθώρας εναλλακτικών δραστηριοτήτων αναψυχής όπως βάδισμα, τρέξιμο, ποδηλασία κλπ.

Η δράση αυτή θα πρέπει να εναρμονιστεί με τη απόφαση του ΟΦΥΠΕΚΑ για χρηματοδότηση έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, που σε πρώτη φάση περιλαμβάνει εγκατάσταση δικτύου μονοπατιών και διαδρομών στις περιοχές Natura. Προτείνονται οι ακόλουθες υπό-δράσεις (ενδεικτικά):

  • Δημιουργία πάρκου στο Δέλτα του Αλφειού.
  • Δημιουργία δικτύου μονοπατιών στο Δάσος Στροφυλιάς.
  • Δημιουργία δικτύου μονοπατιών στην περιοχή Αλυκές Λεχαινών.
  • Δημιουργία δικτύου μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών στη Λίμνη Καϊάφα.

5. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη δημιουργία ποδηλατοδρόμων σε κεντρικά σημεία των πόλεων της Ηλείας, αλλά και σε περιοχές φυσικού κάλλους, όπως η Λίμνη Πηνειού, ο Αλφειός και οι εκβολές του, καθώς και το παράκτιο μέτωπο της Ηλείας.

6. Αγροτουρισμός ελαίας, αμπέλου, σταφίδας κλπ. Επίσης, θα πρέπει να γίνει σύνδεση αυτού του τύπου δραστηριότητας με άλλες δραστηριότητες όπως η πεζοπορία και η ποδηλατοδρομία, ώστε να δομηθούν ελκυστικά πακέτα που θα παρατείνουν τη διαμονή των τουριστών.

7. Γαστρονομικός τουρισμός. Η περιοχή διαθέτει σημαντικό γαστρονομικό πλούτο που θα μπορούσε να αναδειχθεί μέσω συνεργασιών μεταξύ των φορέων του τουρισμού και του αγροδιατροφικού κλάδου.

8. Αθλητικός τουρισμός. Η περιοχή είναι βαθύτατα δεμένη με την ιδέα του Ολυμπισμού. Συνεπώς, πρέπει να αναπτυχθούν αθλητικές δραστηριότητες οι οποίες θα προσελκύουν επισκέπτες που θα λαμβάνουν την ευχαρίστηση άσκησης του αγαπημένου τους αθλήματος στο μέρος όπου γεννήθηκε η ολυμπιακή ιδέα.

9. Τουρισμός τρίτης ηλικίας. Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ενισχύει σημαντικά τις προοπτικές ανάπτυξης του τουρισμού τρίτης ηλικίας, καθώς ολοένα και περισσότεροι συνταξιούχοι ταξιδεύουν με σκοπό την αναψυχή. Κύριο συστατικό της προώθησης θα πρέπει να αποτελούν οι ιαματικές πηγές της περιοχής. Ωστόσο, οι εμπειρίες των τουριστών θα πρέπει να εμπλουτίζονται και με δυνατότητες περιήγησης σε αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς χώρους, και δυνατότητες ασφαλούς πρόσβασης σε παραλίες.

10. Θρησκευτικός τουρισμός. Η περιοχή διαθέτει πλούσιο απόθεμα θρησκευτικών και λατρευτικών χώρων και μνημείων. Απαιτείται ειδική στρατηγική σχεδιασμού και ανάπτυξης του θρησκευτικού-προσκυνηματικού τουρισμού σε συνεργασία με τις εκκλησιαστικές αρχές.

11. Δημιουργία Καταδυτικού Πάρκου στη βυθισμένη πόλη της Αρχαίας Φειάς στην περιοχή του Κατακόλου. Ο καταδυτικός τουρισμός επιδεικνύει σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι σημαντικό για την προσέλκυση επιπλέον τουριστών στην περιοχή να δημιουργηθεί ένα καταδυτικό πάρκο στην περιοχή του Κατακόλου όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγηθούν μέσω κατάδυσης στην Αρχαία Φειά. Θα πρέπει να εξεταστούν τα επιτυχημένα παραδείγματα δημιουργίας καταδυτικών πάρκων της Μαγνησίας μέσω της αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων του έργου BLUE-MED, στα οποία παρέχεται και η δυνατότητα εικονικής περιήγησης μέσω τρισδιάστατων μοντέλων απεικόνισης.

12. Πρωτόκολλο συνεργασίας ξενοδοχείων και τοπικών κοινωνιών για σύνθετες εμπειρίες τουρισμού. Είναι προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων στον τουρισμό να αναπτυχθεί ένα δίκτυο συνεργασίας μεταξύ των ξενοδοχείων μαζικού τουρισμού και των άλλων περιοχών τουριστικού, πολιτιστικού, φυσικού, θρησκευτικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ώστε να δομηθούν πακέτα δημιουργίας εμπειριών προς τους επισκέπτες. Η συνεργασία θα αφορά στη διοργάνωση ειδικών εκδηλώσεων εντός των ξενοδοχείων με συμμετοχή τοπικών φορέων καθώς και της πληροφόρησης των πελατών για την αγορά διαθέσιμων πακέτων ξεναγήσεων και συμμετοχής σε εκδηλώσεις όπως φεστιβάλ, πανηγύρια, παραστάσεις κ.ά.

ΣΤΟΧΟΣ 3: Υποδομές

Αναμφίβολα, σημαντικό ρόλο στην προώθηση του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης της Ηλείας θα διαδραματίσουν οι υποδομές μεταφορικών, ενεργειακών και ευρυγωνικών δικτύων.

1. Εκτελούμενα έργα

Πρέπει να τονιστεί ότι ήδη στην περιοχή εκτελούνται ή βρίσκονται σε στάδιο μελετών σημαντικά έργα υποδομών όπως ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα, το σιδηροδρομικό δίκτυο Πάτρα – Πύργος – Καλαμάτα, η σιδηροδρομική σύνδεση λιμένα Κατακόλου – Αρχαίας Ολυμπίας, το οδικό δίκτυο Κατάκολο – Πύργος – Αρχαία Ολυμπία. Αποτελεί προτεραιότητα η ολοκλήρωση αυτών των έργων, τα οποία με τις υπόλοιπες δράσεις της μελέτης θα αναβαθμίσουν αισθητά τις προοπτικές ανάπτυξης της Ηλείας.

2. Σύνδεση Αρχαίας Ολυμπίας με τον Ναό Επικούριου Απόλλωνα και τη Μεγαλόπολη

Στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης του αρχαιολογικού τουρισμού είναι απαραίτητη η επαρκής διασύνδεση των μνημείων ώστε να καθίσταται ελκυστική η δημιουργία πακέτων επισκέψεων σε περισσότερους του ενός χώρους, σε εύλογο διάστημα χρόνου.

3. Σύνδεση Αρχαίας Ολυμπίας με τη θάλασσα

Μια βασική σύνδεση η οποία θα ενδυναμώσει το τουριστικό προϊόν της περιοχής είναι η σύνδεση της Αρχαίας Ολυμπίας με τη θάλασσα ώστε να δοθεί η δυνατότητα ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ θαλάσσιου, αρχαιολογικού και πολιτιστικού τουρισμού.

4. Βελτίωση λιμενικών υπηρεσιών κρουαζιέρας λιμένα Κατάκολου

Ο λιμένας του Κατάκολου συμπεριλαμβάνεται στους κορυφαίους ενδιάμεσους προορισμούς κρουαζιέρας της χώρας. Οι συνθήκες δεν ευνοούν την ανάπτυξη κίνησης home porting, καθώς η συνδεσιμότητα του λιμένα δεν είναι επαρκής για να μπορεί να λειτουργήσει ως λιμάνι αφετηρίας και τερματισμού κρουαζιέρας. Ωστόσο, το λιμάνι μπορεί να αυξήσει περαιτέρω την επισκεψιμότητά του και την ανταγωνιστικότητά του.

Για τον λιμένα προτείνονται οι ακόλουθες δράσεις:

  1. Αισθητική αναβάθμιση παράκτιας ζώνης που θα βελτιώσει την αισθητική της περιοχής, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και τις εμπειρίες των επιβατών.
  2. Αναβάθμιση υποδομών υποδοχής επιβατών. Πρόκειται για την κατασκευή κτηρίου υποδοχής επιβατών, κτηρίου ελέγχου ζώνης Schengen με γραφεία ελέγχου επιβατών κρουαζιέρας και αποσκευών, και κτήριο εκθέσεων - πολιτισμού.

5. Ανάπτυξη υποδομών τουρισμού αναψυχής

Το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Δυτικής Ελλάδας προβλέπει τη χωροθέτηση δύο τουριστικών λιμένων στην Κυλλήνη και στο Κατάκολο, αντίστοιχα, ένα τουριστικό καταφύγιο στη Γλύφα και την αναβάθμιση του υφιστάμενου αλιευτικού καταφυγίου στο Παλούκι Ήλιδας σε τουριστικό καταφύγιο. Συνεπώς, από τη μια, πρέπει να προχωρήσουν τα έργα κατασκευής των μαρινών και, από την άλλη, πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες προώθησης του συγκεκριμένου είδους τουρισμού.

6. Βελτίωση λιμενικών επιβατικών και εμπορευματικών υπηρεσιών λιμένα Κυλλήνης

Το λιμάνι διαθέτει επαρκείς υποδομές, ωστόσο οι δυνατότητές του δεν κεφαλαιοποιούνται πλήρως ως προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της εξωστρέφειας της περιοχής. Προτείνεται η επανεξέταση λειτουργίας της γραμμής Κρήτη - Κυλλήνη - Ιταλία ως εναλλακτική θαλάσσια οδός εμπορίας αγροτικών προϊόντων των περιοχών της Κρήτης και της Ηλείας στις διεθνείς αγορές.

7. Ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων

Η σύνδεση της περιοχής μέσω υδροπλάνων θα προσδώσει σε αυτήν ένα μεγάλο πλεονέκτημα προσπελασιμότητας, καθώς θα μειωθούν αισθητά οι χρονοαποστάσεις μεταξύ της Ηλείας και άλλων προορισμών. Η Ηλεία διαθέτει δύο κατάλληλες περιοχές ανάπτυξης της δραστηριότητας: την Κυλλήνη που έχει ήδη χορηγηθεί άδεια ίδρυσης και το Κατάκολο. Συνεπώς πρέπει να επισπευσθούν οι διαδικασίες λειτουργίας των υδατοδρομίων. 

8. Αναβάθμιση αεροδρομίου Αράξου

Το αεροδρόμιο του Αράξου για να αυξήσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά του θα πρέπει να προβεί στη βελτίωση των υποδομών του και στην προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού πτήσεων. Είναι ήδη σε διαδικασία αναβάθμισης, αλλά επιπλέον θα πρέπει να εξεταστεί και η δημιουργία γραμμής εσωτερικού που θα συνδέει την περιοχή με σχετικά απομακρυσμένα κέντρα της χώρας, όπως η Θεσσαλονίκη και η Κρήτη, καθώς και με νησιά τους καλοκαιρινούς μήνες.

9. Έναρξη λειτουργίας αεροδρομίου Επιταλίου

Το αεροδρόμιο έλαβε οριστική άδεια έγκρισης τον Δεκέμβριο του 2022, και το επόμενο βήμα είναι να αναζητηθεί ο τρόπος αξιοποίησης του αεροδρομίου για την προσέλκυση τουριστών υψηλού εισοδήματος στην Ηλεία. 

10. Ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων και αναβάθμιση δικτύων κινητής τηλεφωνίας

Η Ηλεία καλύπτεται από ευρυζωνικά δίκτυα. Ωστόσο, εντοπίζονται δύο βασικά ζητήματα. Η κάλυψη αφορά κυρίως τις πεδινές πυκνοκατοικημένες περιοχές και δεύτερον οι ταχύτητες που παρέχουν τα δίκτυα είναι συμβατικές. Απαιτείται η αναβάθμιση της ταχύτητας των ευρυζωνικών δικτύων και η κάλυψη των ορεινών και αγροτικών περιοχών, καθώς και η ανάπτυξη δικτύων κινητής τηλεφωνίας τεχνολογίας 5G.

11. Αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Προτείνεται η ανάπτυξη έργων παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας όπως αυτά που προγραμματίζονται στη Δημοτική Ενότητα Λασιώνος της Αρχαίας Ολυμπίας. Τα έργα θα πρέπει να γίνονται τηρώντας την περιβαλλοντική νομοθεσία και με σεβασμό στο περιβάλλον. 

12. Επανασχεδιασμός δικτύου φυσικού αερίου

Η επέκταση του δικτύου στην Ηλεία θα έχει πολλαπλά οφέλη για τους κατοίκους αλλά και για τον επιχειρηματικό κόσμο. Καθίσταται σαφές ότι είναι αναγκαία η αναθεώρηση των προβλεπόμενων περιοχών επέκτασης του δικτύου ώστε να καλυφθεί ένα μεγαλύτερο μέρος της περιοχής της Ηλείας. Επιπλέον, είναι αναγκαία η αύξηση της δυναμικότητας του δικτύου ώστε να αυξηθεί ο αριθμός συνδέσεων στις περιοχές που ήδη προβλέπονται από αυτό.

ΣΤΟΧΟΣ 4: Αξιοποίηση και προστασία περιβάλλοντος

1. Απορρύπανση επιβαρυμένων υδάτινων πόρων - Κυλλήνιος Κόλπος

Εξαιτίας της ανεπτυγμένης γεωργικής δραστηριότητας στην ΠΕ Ηλείας και λόγω της χρήσης γεωργικών εισροών (λιπάσματα και φυτοφάρμακα) στις διάφορες καλλιέργειες, υπάρχει σε κάποιους υδάτινους συλλέκτες, αλλά και σε κάποιες θαλάσσιες περιοχές σημαντική επιβάρυνση από τα υπολείμματα των χρησιμοποιούμενων σκευασμάτων. Είναι άμεση η ανάγκη για την εφαρμογή προγραμμάτων απορρύπανσης με έμφαση σε περιοχές όπου μολύνουν ευαίσθητα οικοσυστήματα όπως αυτό του Κυλλήνιου Κόλπου.

2. Δράσεις προστασίας και ανάδειξης περιοχών Natura

Με βάση την αναμενόμενη Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη που είναι σε εξέλιξη, αλλά και τις κατευθύνσεις της νομοθεσίας για τις περιοχές Natura, πρέπει να ληφθούν μέτρα προστασίας και ανάδειξης των περιοχών αυτών. Έτσι, προτείνονται μεταξύ άλλων:

  • Έργα και δράσεις πράσινων υποδομών που στοχεύουν στην αναβάθμιση του οικοσυστήματος και τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων (απομάκρυνση ιζημάτων, αποφυγή ερημοποίησης, οριοθέτηση αμμοληψιών).
  • Επεμβάσεις για τη αναμόρφωση-αναβάθμιση του τοπίου (καθαρισμός - εμπλουτισμός).
  • Μέτρα για τον έλεγχο στην πρόσβαση και τη διαχείριση των επισκεπτών.
  • Δράσεις διατήρησης προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών των οποίων ο σημερινός βαθμός διατήρησης κρίνεται μη ικανοποιητικός ή είναι άγνωστος.
  • Για τις περιοχές Λίμνης Καϊάφα και Κοτυχίου – Αλυκές Λεχαινών από τον ΟΦΥΠΕΚΑ υπάρχει εξειδίκευση των έργων (περιέχονται λεπτομερώς στη μελέτη). Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση της διάβρωσης στην αμμολωρίδα της Λιμνοθάλασσας Κοτυχίου έχει γίνει μελέτη και προβλέπεται η υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με τους τοπικούς δήμους. Επίσης, υπάρχει εγκεκριμένη πρόταση του ΟΦΥΠΕΚΑ για χρηματοδότηση έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης που σε πρώτη φάση περιλαμβάνει εγκατάσταση δικτύου μονοπατιών και διαδρομών στις περιοχές Natura.

3. Δράσεις για την περιοχή του Δέλτα και των εκβολών του Αλφειού

Σκοπός της δράσης είναι να προστατευτεί η περιοχή από πλημμυρικά φαινόμενα μέσω της δημιουργίας έργων προστασίας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος καθώς και μέσω της εγκατάστασης συστημάτων έγκαιρης πρόβλεψης πλημμυρών. Σχετική μελέτη υλοποιείται σε συνεργασία του Δήμου Πύργου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

4. Δράσεις για την περιοχή Φράγματος Πηνειού

Η λίμνη τροφοδοτεί με νερό μεγάλη έκταση καλλιεργειών ενώ ταυτόχρονα αποτελεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στην οποία αναπτύσσεται πολυποίκιλη χλωρίδα και πανίδα. Η δράση στοχεύει στη συντήρηση των εγκαταστάσεων του φράγματος, στην προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και στην αξιοποίηση της περιοχής για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων αθλητισμού και αναψυχής, όπως ποδηλατικών, περιπατητικών και κωπηλατικών δραστηριοτήτων.

5. Διαχείριση απορριμμάτων σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ

Το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων περιλαμβάνει σειρά από έργα και δράσεις για την ΠΕ Ηλείας τα οποία θα συνεισφέρουν στη μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν σε ΧΥΤΥ, και θα προωθήσουν τις νεότερες μεθόδους διαχείρισης, μέσα από τις διαδικασίες της ανάκτησης, της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμοποίησης, της αποφυγής δημιουργίας απορριμμάτων, της εξειδικευμένης διαχείρισης των ειδικών αποβλήτων, της παραγωγής ενέργειας κλπ. Οι δράσεις αναφέρονται αναλυτικά στη μελέτη.

6. Δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής 

Το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠΕΣΠΚΑ) περιλαμβάνει σειρά από έργα και δράσεις για την ΠΕ Ηλείας τα οποία θα συνεισφέρουν στη μείωση των πιθανών επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή σε όλους τους τομείς που ενδέχεται να επηρεαστούν. Οι δράσεις που προβλέπονται στο ΠΕΣΠΚΑ ανά τομέα περιλαμβάνονται και στη μελέτη. Ενδεικτικά αναφέρονται:

  • Πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών με ιδιαίτερη έμφαση στα δάση Στροφιλιάς και Φολόης.
  • Αειφορική διαχείριση των υδάτινων πόρων.
  • Αλλαγές στο βιολογικό υλικό και στις καλλιεργητικές τεχνικές.
  • Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων κλπ.

7. Διερεύνηση της δυνατότητας επαναπλημμυρισμού της αποξηρανθείσας Λίμνης Μουριάς

Πρόκειται για μια έκταση 6.800.000 τ.μ., η οποία, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αποξηράθηκε για να καλύψει τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Σήμερα παρατηρούνται υποβάθμιση και ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος της πρώην λίμνης, και συνεπώς διαπιστώνεται η ανάγκη διερεύνησης της δυνατότητας επαναπλημμυρισμού της λίμνης και περαιτέρω αξιοποίησης της.

8. Ολοκλήρωση και βελτίωση βιολογικών καθαρισμών και δικτύων αποχέτευσης στους οικισμούς της Ηλείας

Με βάση τις προβλέψεις της νομοθεσίας οι περισσότερες περιοχές καλύπτονται από βιολογικό καθαρισμό. Εκκρεμεί η ολοκλήρωση του ΒΙΟΚΑ Γαστούνης - Βαρθολομιού, ενώ απαιτείται και η επέκταση των δικτύων αποχέτευσης σε αρκετούς οικισμούς της ΠΕ Ηλείας. Επίσης, κρίνονται απαραίτητα η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων αντλιοστασίου και βιολογικού καθαρισμού του Δήμου Ανδραβίδας - Κυλλήνης.

ΣΤΟΧΟΣ 5: Χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός

Η έλλειψη σύγχρονου πολεοδομικού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο και χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό επίπεδο δημιουργούν προβλήματα και ανασφάλεια που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις και συμβάλλουν στην άναρχη δόμηση, σε συγκρούσεις χρήσεων γης και αυθαίρετη δόμηση.

Έχουν προκηρυχθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (μέσω του ΤΕΕ) οι διαγωνισμοί για τη σύνταξη μελετών των 5 (πέντε) πρώτων Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ανάμεσα στα οποία και αυτό που αφορά την Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας και συγκεκριμένα τους Δήμους Πύργου και Ήλιδας, που εντάσσονται στο χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων "Κωνσταντίνος Δοξιάδης". Η μελέτη αφορά στον σχεδιασμό του παραλιακού μετώπου της Ηλείας και θα πρέπει να επανεξετάσει τις χρήσεις γης ώστε αυτές να είναι συμβατές με το μοντέλο της έξυπνης και αειφόρου ανάπτυξης και να λαμβάνει υπόψη της τις σύγχρονες εξελίξεις στην παραγωγική διαδικασία και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής.

Στο πλαίσιο αυτό συνιστάται:

α) Παρακολούθηση της πορείας όλων των Ειδικών και Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και διαμόρφωση τεκμηριωμένων θέσεων κατά τη διαδικασία της διαβούλευσης.

β) Υλοποίηση στον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας του εργαλείου "Περιοχή Ειδικών Χωροταξικών Παρεμβάσεων". Προτείνεται, ειδικά για τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, η χρήση του εργαλείου, το οποίο ονομάζεται "Περιοχή Ειδικών Χωροταξικών Παρεμβάσεων" (ΠΕΧΠ) και προβλέπεται από τον Ν.2742/1999 (άρθρο 11). Το θεσμικό αυτό πλαίσιο που δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ μέχρι τώρα, επιτρέπει τον συνδυασμό πολεοδομικών κανόνων με ειδικά αναπτυξιακά κίνητρα πέρα αυτών που προβλέπονται από τον αναπτυξιακό νόμο. Οι σημερινές ανάγκες της ευρύτερης ζώνης της Αρχαίας Ολυμπίας αντιστοιχούν ακριβώς στις δυνατότητες ενός τέτοιου σχεδίου, το οποίο θα ήταν και το πρώτο που θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα.

ΣΤΟΧΟΣ 6: Ανθρώπινο δυναμικό και συνοχή

Οι ανθρώπινοι πόροι είναι μακροχρόνια ο σημαντικότερος παράγοντας ανάπτυξης. Η ενότητα αυτή επικεντρώνει στις πολιτικές και δράσεις δημογραφικής ανάκαμψης, ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και της ποιότητας ζωής, και αναβάθμιση της ποιότητας των ανθρώπινων πόρων και της ασφάλειας των κατοίκων σε ζητήματα υγείας.

Προτείνεται η υλοποίηση των παρακάτω πολιτικών (η εξειδίκευση των πολιτικών περιέχεται στη μελέτη):

A) Πολιτικές δημογραφικής ανάκαμψης και ενίσχυσης της ελκυστικότητας της περιοχής όπως:
  • Πρόγραμμα αποκατάστασης εγκαταλελειμμένων παραδοσιακών κατοικιών σε οικισμούς με παραδοσιακά χαρακτηριστικά.
  • Δημιουργία Κέντρου Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας που έχουμε ήδη αναφέρει.
  • Φορολογικά κίνητρα μετεγκατάστασης σε περιοχές που έχουν υποστεί φυσική καταστροφή.
  • Πρόγραμμα αξιοποίησης ακαλλιέργητων εκτάσεων από νέους αγρότες.
  • Κοινωνική κατοικία για εισαγόμενους εργάτες γης.
  • Υποστήριξη Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.
  • Υποστήριξη Ρομά.
  • Ενίσχυση των ανέργων και την προώθηση στην απασχόληση.
  • Υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
  • Δράσεις για την υποστήριξη των ηλικιωμένων.
Β) Υγεία: Σύστημα και υποδομές

1. Αναδιοργάνωση των μονάδων υγείας και ανάπτυξη δικτύου συνεργασίας

Με βάση τη μελέτη για το "Νέο ΕΣΥ" που έχει εκπονήσει η διαΝΕΟσις για τη δομή του συστήματος υγείας στη χώρα απαιτούνται η αναδιάρθρωση των μονάδων υγείας της περιοχής και η ανάπτυξη δικτύου συνεργασίας μεταξύ τους, καθώς και με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν τη λειτουργική ενοποίηση των νοσοκομείων της Ηλείας, την ανάπτυξη συγκεκριμένων κλινικών κατά περίπτωση, την αναδιάταξη ορισμένων κλινικών, καθώς και την αναδιοργάνωση των μονάδων της πρωτοβάθμιας υγείας. Τόσο οι μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας, όσο και τα νοσοκομεία της Ηλείας θα μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα μέσα από μια τέτοια συνεργασία, προς όφελος των πολιτών. 

2. Υποδομές υγείας

  • Βελτίωση των κτηριακών εγκαταστάσεων των δομών υγείας.
  • Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του υγειονομικού εξοπλισμού των δομών υγείας.
  • Κινητές μονάδες για παροχή υπηρεσιών υγείας με κατάλληλο εξοπλισμό.
  • Ειδικά κίνητρα σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για εγκατάσταση στην περιοχή.
Γ) Εκπαίδευση
  • Κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού σε ψηφιακές και νέες δεξιότητες.
  • Ίδρυση Γεωργικής Σχολής, όπως ήδη έχει αναφερθεί.
  • Δομές/πρόγραμμα για τουριστική εκπαίδευση εργαζομένων.
  • Ίδρυση δημιουργικών εργαστηρίων (creative camps). Απευθύνεται σε παιδιά τα οποία θα αναπτύσσουν δραστηριότητες που θα συσχετίζονται με τον τομέα του πολιτισμού και της πληροφορικής. Οι δραστηριότητες αυτές θα βασίζονται στην παράδοση της Αρχαίας Ολυμπίας εισάγοντας έννοιες όπως το common grounds, το gaming και το metaverse.
  • Εκσυγχρονισμός και βελτίωση υλικοτεχνικής υποδομής και κτηριακών εγκαταστάσεων δομών διά βίου μάθησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης.
  • Ανάπτυξη προγραμμάτων αθλητισμού και ολυμπιακού ιδεώδους. Προτείνεται η προώθηση πλαισίου συνεργασιών της τοπικής Ολυμπιακής Ακαδημίας με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και το Olympic Foundation for Culture and Heritage, με σκοπό την ανάπτυξη προγραμμάτων αθλητισμού και ολυμπιακού ιδεώδους.

ΣΤΟΧΟΣ 7: Υλοποίηση του προγράμματος ανασυγκρότησης και σύστημα διακυβέρνησης

Το κρίσιμο ζήτημα μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου ανασυγκρότησης και ανάπτυξης είναι η εφαρμογή του, δηλαδή οι διαδικασίες χρηματοδότησης, υλοποίησης και παρακολούθησης των προτεινόμενων δράσεων και έργων. Απαιτείται, προς τούτο, η συνεργασία της κεντρικής με την περιφερειακή και την τοπική διοίκηση και η διαμόρφωση ενός πολυεπίπεδου συστήματος διακυβέρνησης, το οποίο, όπως προτείνεται στη μελέτη, θα έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά: 

Α) Σε κυβερνητικό επίπεδο:

1. Η μελέτη με τις προτεινόμενες δράσεις και τα προτεινόμενα έργα, όπως θα διαμορφωθούν στην τελική διαβούλευση, γίνεται αποδεκτή από το Υπουργικό Συμβούλιο ή από τον αρμόδιο Υπουργό Ανάπτυξης.

2. Οι δράσεις και τα έργα εντάσσονται σε ΣΑΕ (Συλλογική Απόφαση Ένταξης) του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης 2020-2025 σε έργο με τίτλο: "Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ηλείας με επίκεντρο την Αρχαία Ολυμπία".

3. Συστήνεται με ΥΑ Επιτροπή Παρακολούθησης του Έργου στην οποία συμμετέχουν (μεταξύ άλλων) ο υφυπουργός στον Πρωθυπουργό για θέματα ανασυγκρότησης, ο ΓΓ του ΠΔΕ/ΕΣΠΑ, ο περιφερειάρχης ΔΕ, ο δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας και ο δήμαρχος Πύργου, ως εκπρόσωπος του Τοπικού Συμβουλίου Ανάπτυξης (αναφέρεται παρακάτω).

Β) Σε τοπικό επίπεδο:

1. Υπογράφεται Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των δήμων της Ηλείας με σκοπό την από κοινού υλοποίηση των έργων και δράσεων που ξεπερνούν έναν συγκεκριμένο δήμο και που αφορούν τη συμμετοχή τους σε διαδημοτικούς φορείς (βλέπε παρακάτω), οι οποίοι κατά περίπτωση και κατά ανάθεση από τους εμπλεκόμενους δημάρχους αναλαμβάνουν την υλοποίηση σημαντικού μέρους του αναπτυξιακού προγράμματος.

2. Συστήνεται Αναπτυξιακός Οργανισμός Ηλείας, όπως αυτός ορίζεται στον Ν.4674/20 ως φορέας διαδημοτικής συνεργασίας για την υλοποίηση σημαντικού μέρους του αναπτυξιακού προγράμματος. Οι αναπτυξιακοί οργανισμοί παρέχουν επιστημονική, συμβουλευτική και τεχνική υποστήριξη στους ΟΤΑ και στις ενώσεις τους σε μια σειρά ζητημάτων που άπτονται της εφαρμογής των πολιτικών και της υλοποίησης προγραμματισμένων έργων. Το πλεονέκτημα των ΑΟ είναι το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας σε ζητήματα σχεδιασμού και υλοποίησης και είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για υποστελεχωμένους δήμους.

3. Συστήνεται Οργανισμός Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού (Destination Management Organization - DMO), με βάση τον Ν.4875/21, ως φορέας συνεργασίας της αυτοδιοίκησης με φορείς του πολιτισμού και του τουρισμού για την προώθηση των δράσεων που αφορούν στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάπτυξη όλων των μορφών τουρισμού με έμφαση στον πολιτιστικό και τον εναλλακτικό τουρισμό. Επίσης παρέχει πληροφορίες και δυνατότητες διαφορετικών εμπειριών στους επισκέπτες και την προώθηση της επικοινωνίας και συμμετοχής των επιχειρήσεων και των δήμων σε διεθνή δίκτυα, δράσεις και προγράμματα.

4. Συστήνεται Τοπικό Συμβούλιο Ανάπτυξης της Ηλείας, το οποίο αποτελείται από τους δημάρχους όλων των δήμων, τον αντιπεριφερειάρχη Ηλείας, τον διευθύνοντα σύμβουλο του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ηλείας και τον διευθύνοντα σύμβουλο του DMO. Το Συμβούλιο έχει ως σκοπό, μεταξύ άλλων, την παρακολούθηση της υλοποίησης του προγράμματος ανάπτυξης, τον συντονισμό των δράσεων, την επικοινωνία με τα άλλα δύο επίπεδα διοίκησης και κυρίως με την Επιτροπή Παρακολούθησης του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος και την παρέμβαση όπου απαιτείται για την ομαλή υλοποίηση των έργων και δράσεων.

Προϋπολογισμός των δράσεων του προγράμματος

Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων και δράσεων του Προγράμματος Ανασυγκρότησης της Ηλείας με επίκεντρο την Αρχαία Ολυμπία σε βάθος δεκαετίας ανέρχεται σε 1.834.399.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 430.850.000 ευρώ είναι δυνατόν να προέλθουν από ιδιωτική συμμετοχή στα μεγάλα έργα οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών. Ο προϋπολογισμός αφορά έργα και δράσεις τα οποία θα υλοποιηθούν σε περίοδο 10 ετών. Όπως τεκμηριώνεται με βάση τον πληθυσμό της περιοχής, αυτός καλύπτει την ανάγκη σύγκλισης προς άλλες συγκεκριμένες περιοχές αλλά και αναδεικνύει την εθνική σημασία της Αρχαίας Ολυμπίας, ενώ είναι δίκαιος και απολύτως εφικτός στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων της χώρας στην επόμενη δεκαετία. Η υλοποίηση του προγράμματος αναμένεται να είναι επωφελής όχι μόνο για την Ηλεία αλλά και για ολόκληρη την Πελοποννήσου με βάση τα έργα που προτείνονται.

Το μεγαλύτερο μέρος των έργων και δράσεων, ύψους δημόσιας δαπάνης 842.129.400 ευρώ, εκτιμάται ότι θα υλοποιηθεί στην περίοδο 2023-2027, κατά την οποία η χώρα διαθέτει ιδιαίτερα σημαντικούς πόρους για αναπτυξιακά έργα και δράσεις που ξεπερνούν τα 90 δισ. ευρώ. Το υπόλοιπο μέρος του Προγράμματος, ύψους δημόσιας δαπάνης 561.419.600 ευρώ, θα υλοποιηθεί σε δεύτερη φάση στην περίοδο 2028-2033, κατά την οποία επίσης η χώρα αναμένεται να διαθέτει σημαντικούς πόρους για τη χρηματοδότηση της αναπτυξιακής διαδικασίας που ξεπερνούν τα 40 δισ. ευρώ.

Συνοψίζοντας, το Πρόγραμμα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης έχει τον ολοκληρωμένο χαρακτήρα που απαιτείται για να αντιμετωπίσει τα σημαντικά προβλήματα της περιοχής και περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος πολιτικών και παρεμβάσεων με ορίζοντα δεκαετίας. Οι προτάσεις που κατατίθενται βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εκτεταμένη διαβούλευση η οποία πραγματοποιήθηκε με φορείς και πολίτες της περιοχής και αντανακλά την τοπική γνώση και εμπειρία για τους τρόπους αντιμετώπισης των αναπτυξιακών προβλημάτων. Κάποια έργα και δράσεις που προτείνονται έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται ή βρίσκονται στο στάδιο ωρίμανσης. Αυτά θα χρειαστεί απλώς να ολοκληρωθούν σε λογικά χρονικά πλαίσια, ενώ για τα υπόλοιπα θα χρειαστεί να εξασφαλιστούν οι υλικοί και άυλοι πόροι για την έναρξη και υλοποίησή τους στο προτεινόμενο χρονικό διάστημα της 10ετίας.

Επίσης, θα πρέπει να δημιουργηθούν εκείνοι οι τοπικοί μηχανισμοί που θα υλοποιήσουν ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου και προσέλκυσης υψηλής ποιότητας τουρισμού, με το οποίο θα αλλάξει το τουριστικό πρότυπο της περιοχής διά παντός. Όλα αυτά, δράσεις και έργα, θα πρέπει να υλοποιηθούν συντονισμένα και με βαθμό προτεραιότητας από ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης όπου το εθνικό, το περιφερειακό και το τοπικό επίπεδο αλληλοσυμπληρώνονται και ενισχύουν τη συνολική αποτελεσματικότητα του προγράμματος. Σε αυτή τη συνολική προσπάθεια η τοπική διοίκηση θα έχει σημαντικό ρόλο και ουσιαστική συμμετοχή.

Τέλος, θα πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι κανένα πρόγραμμα από μόνο του δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το εύρος των προβλημάτων. Η κοινωνική συναίνεση είναι η κρισιμότερη παράμετρος.


Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ:

ΗΛΕΙΑ 2030: ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ