ΕΡΕΥΝΕΣ

Το Δημογραφικό Πρόβλημα Της Ελλάδας

Photography: Frantic1892 / Flickr

Ποια είναι η δημογραφική σύσταση της χώρας μας; Πώς θα εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του φαινομένου; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε το δείκτη γονιμότητας αλλά και για να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα;

Τα τελευταία χρόνια η διαΝΕΟσις μελετά το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας, δημοσιεύοντας μια σειρά από έρευνες, διοργανώνοντας εκδηλώσεις και συμμετέχοντας σε έναν δημόσιο διάλογο που, από ό,τι φαίνεται, θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

Toν Μάιο του 2023, ο καθηγητής Δημογραφίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Βύρων Κοτζαμάνης, συνομίλησε με τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο στη σειρά podcast "Mε Απλά Λόγια",  εξηγώντας τις βασικές διαστάσεις του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα και στον κόσμο, με απλά λόγια.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη τη συζήτηση, εδώ:

Η πιο πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύτηκε το 2019, αφορά στην ελληνική οικογένεια και το δείκτη γονιμότητας στη χώρα μας. Η έρευνα, που εκπονήθηκε από ομάδα ερευνητών του ΕΚΚΕ, με συντονιστή και επιστημονικό υπεύθυνο το διευθυντή ερευνών του ΕΚΚΕ Διονύση Μπαλούρδο, καταγράφει την εικόνα της γονιμότητας στην Ελλάδα σήμερα, αναλύει τις οικογενειακές πολιτικές που ακολουθούν άλλες χώρες και καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής για τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και την αύξηση των γεννήσεων. Μπορείτε να διαβάσετε τη σύνοψη της έρευνας εδώ, και ολόκληρο το κείμενο της μελέτης εδώ:

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚO ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚEΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤHΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓEΝΕΙΑΣ (PDF)

Το 2016, σε συνεργασία με το  Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Βύρωνα Κοτζαμάνη, η διαΝΕΟσις δημοσίευσε μια εκτενή έρευνα για το περίπλοκο δημογραφικό πρόβλημα, διαξάγοντας προβολές για την εξέλιξη του ελληνικού πληθυσμού μέχρι το 2050. Πρόκειται για ένα σημαντικό εργαλείο πολιτικής, καθώς καταγράφει λεπτομερώς τόσο τη σημερινή κατάσταση, τις τάσεις που διαμορφώνονται για όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθυσμό (γονιμότητα, θνησιμότητα, μετανάστευση) και τα πιθανά σενάρια για το μέλλον.

Μπορείτε να διαβάσετε την επιτελική σύνοψη της μελέτης εδώ:

ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ

Η έρευνα περιλαμβάνει δύο εκθέσεις.

Στο πρώτο μέρος της Έκθεσης Α', αναλύονται οι υφιστάμενες προβολές του πληθυσμού από διεθνείς φορείς και την ΕΛ.ΣΤΑΤ. Το δεύτερο μέρος περιέχει μια ανάλυση της εξέλιξης του πληθυσμού της χώρας στη μεταπολεμική περίοδο (1951-2014) ως προς τις τρεις δημογραφικές συνιστώσες: τη γονιμότητα, τη θνησιμότητα και τις μεταναστευτικές ροές. Η έκθεση συνοδεύεται από παράρτημα με πίνακες και γραφήματα.

ΕΚΘΕΣΗ Α' (pdf)ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Α' (pdf)

Στην Έκθεση Β' παρουσιάζονται αναλυτικά οι προβολές της εξέλιξης του πληθυσμού της χώρας μέχρι το 2050, σύμφωνα με οκτώ σενάρια που διαμορφώνουν οι ερευνητές.

ΕΚΘΕΣΗ Β΄ (pdf)ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Β' (pdf)

Οι ερευνητές μπορούν να μελετήσουν τα δεδομένα των προβολών της Έκθεσης Β' κατεβάζοντας τα παρακάτω αρχεία .xls. Η αναλυτική περιγραφή τους περιέχεται στην Έκθεση Β', ενώ για την καλύτερη αναζήτηση των δεδομένων παρέχεται και ο Πίνακας Περιεχομένων Πινάκων και Γραφημάτων:
Πινακας Περιεχομeνων, Πινaκων και Γραφημaτων (pdf)

MORTALITY_ANNEXE FERTILITY_TABLE1_GRAFS_ANNEXE PINAKAS_EISODOI_EKSODOI_ISOZYGIA 0_POP STRUCTURE_1_TABLES 1_POP STRUCTURES_0_PYRAMS 2_POP STRUCTURES 2_TABLES_GRAFS 3_POP STRUCTURES_ALL SCENARIOS 4_MOUV POP_TABLES_GRAFS POP_ EDUC_GRAFS_ANNEX POP_EDUC_TABLES_ANNEX PoP_ACTIV_PYRAMS POP_ACTIVE_STRUCTURES_anex

Βεβαίως, το δημογραφικό πρόβλημα έχει πολλαπλές πτυχές και συνέπειες. Η διαΝΕΟσις ξεκινά τη συζήτηση για αυτές τις συνέπειες σε θέματα όπως το ασφαλιστικό, η εκπαίδευση, η γεωπολιτική στρατηγική της χώρας τα εργασιακά και το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Τα αποτελέσματα αυτής της συζήτησης θα ανεβαίνουν σταδιακά σε αυτή τη σελίδα.

To βιβλίο Ο Γρίφος των 100 Χρόνων, που εκδόθηκε στα ελληνικά από τη διαΝΕΟσις εμπλουτισμένο με το επίμετρο του Πλάτωνα Τήνιου, επιχειρεί να αναδείξει τις ραγδαίες αλλαγές που θα προκύψουν στη ζωή μας από την αύξηση του προδόκιμου επιβίωσης.